Phân tích nhân vật Phương Định trong tác phẩm Những ngôi sao xa xôi của nhà văn Lê Minh Khuê trong bài viết sau đây của Hoatieu bao gồm dàn ý phân tích Phương Định cùng với những bài văn mẫu phân tích nhân vật Phương Định, phân tích vẻ đẹp của Phương Định, phân tích Những ngôi sao xa xôi Phương Định để thấy được vẻ đẹp cao cả của những cô gái thanh niên xung phong trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ.
- Top 8 bài cảm nhận về nhân vật Phương Định hay tuyển lựa
- Top 7 mẫu tóm tắt Những ngôi sao xa xôi ngắn gọn và đầy đủ
Phân tích nhân vật Phương Định - Sở hữu thể nói trong những cô gái thanh niên xung phong, Phương Định là cô gái mang vẻ đẹp tiêu biểu của người con gái Hà Nội. Phương Định cũng là người dũng cảm, gan dạ, tĩnh tâm, tự tín, tự trọng và mang ý thức trách nhiệm với công việc. Điều này được khắc họa rõ nét trong lần phá bom. Để hiểu rõ hơn về nhân vật Phương Định trong tác phẩm Những ngôi sao xa xôi, mời những bạn cùng tham khảo bài phân tích nhân vật Phương Định hay nhất trong nội dung dưới đây của Hoatieu.
1. Phân tích nhân vật Phương Định dàn ý
I. Mở bài: Giới thiệu về nhân vật Phương Định
Lê Minh Khuê là một thi sĩ nổi tiếng về những tác phẩm ngắn, những tác phẩm của bà luôn mang một vẻ tươi sáng, một niềm mong ước tươi đẹp. Những tác phẩm tiêu biểu của Lê Minh khuê như: Cao điểm mùa hạ, Đoạn kết, Một chiều xa thành xã, Tôi đã ko quên , Thảm kịch nhỏ, Trong làn gió heo may, Màu xanh man trá, Những dòng sông, buổi chiều, cơn mưa, Một mình qua đường, Những ngôi sao, Trái đất, dòng, Nhiệt đới gió mùa,…. Trong những tác phẩm của bà, mang một tác phẩm tôi rất thích đó là Những ngôi sao xa xôi, và nhân vật Phương Định là một hình tượng của cả truyện.
II. Thân bài: Phân tích về nhân vật Phương Định
1. Giới thiệu tác phẩm Những ngôi sao xa xôi:
Tác phẩm nói về 3 cô thanh niên xung phong
Nhiệm vụ của những cô là phá bom trong thời kỳ chống Mỹ
Dù công việc của họ rất khó khăn nguy hiểm nhưng họ vẫn lạc quan và yêu đời
Nêu cao tình thần đồng đội và yêu nước
2. Nhân vật Phương Định trong truyện:
a. Trước lúc đi làm nhiệm vụ:
Cô là một cô gái thành xã nhưng mong muốn mặc quân phục vì cho đó là bộ đồ đẹp nhất
Cô thuộc rất nhiều bài hát và hay hát
Cô rất hay mộng mơ và nghĩ vẩn vơ
b. Lúc vào quân ngũ:
Cô làm quen với quân ngũ và và sự căng thẳng hằng ngày
Cô cho rằng mỗi ngày là một thử thách
Cô làm thuê việc của mình một cách thuần thục và nhanh chóng, nhanh gọn
Cô ko quan tâm tới tính mệnh của mình, chỉ nghĩ tới mang gỡ được bom ko
c. Tình cảm của cô đối với đồng đội:
Cô yêu thương Nho
Dành tình cảm quý mến và tôn trọng chị Thao
Còn chăm sóc đồng đội rất nhiệt tình và chu đáo
Cô thích mưa và trở nên trẻ con lúc gặp mưa
Một người sống tình cảm
III. Kết bài: Nêu cảm tưởng của em về nhân vật Phương Định
Một cô gái lạc quan yêu đời và yêu nước
Sở hữu tâm hồn trong trắng, hồn nhiên
2. Sơ đồ tư duy phân tích nhân vật Phương Định
3. Phân tích nhân vật Phương Định hay nhất
Lê Minh Khuê là cây bút nữ chuyên viết về truyện ngắn. Truyện của bà thường viết về cuộc sống đương đầu của tuổi xanh trên tuyến đường Trường Sơn. ” Những ngôi sao xa xôi” là tác phẩm đầu tay của bà được sáng tác năm 1971 giữa lúc cuộc kháng chiến chống Mĩ đang diễn ra rất khốc liệt. Truyện ngợi ca vẻ đẹp tâm hồn của những cô thanh niên xung phong tổ trinh sát mặt đường làm nhiệm vụ phá bom trên tuyến đường Trường Sơn. Vượt bậc trong số đó là Phương Định, một cô gái trẻ mộng mơ yêu đời mang ý thức đương đầu dũng cảm. Cô đã để lại trong lòng người đọc nhiều ấn tượng sâu sắc.
Tổ trinh sát mặt đường gồm ba cô gái: Chị Thao, Phương Định, Nho. Phương Định là nhân vật chính của tác phẩm và cũng là người kể chuyện. Cô tới với người đọc bằng lời tự giới thiệu thật dễ mến: ” Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá hai bím tóc dày tương đối mềm, một dòng cổ cao tự hào như đài hoa loa kèn còn mắt tôi thì những anh tài xế bảo: Cô mang dòng nhìn sao mà xa xăm”. Đúng là một cô gái đẹp, một vẻ duyên dáng, đầy nữ tính và mang chiều sâu của một cô gái thị thành. Cô cũng biết mình đẹp và được nhiều chàng trai quan tâm. Điều đó làm cô vui và tự hào nhưng dù nhạy cảm cô cũng ko để lòng xao động. Cô ko ” săn sóc vội vã” với những anh lính mà thường đứng ra xa khoanh tay trước ngực và nhìn đi nơi khác. Đó là vẻ đẹp kiêu kì đáng yêu của một cô gái Hà Nội như chính cô đã từng thú nhận: Chẳng qua là cô chỉ điệu thế thôi. Người nào mà mang thể ghét được một tẹo điệu như thế của một cô gái đẹp trước chiến trường khốc liệt.
Ngoài là một cô gái đẹp mang dáng vẻ kiêu kì, nữ tính xong Phương Định là một cô thanh niên xung phong gan dạ, anh hùng. Sinh ra và to nên ở thủ đô Hà Nội, có nhẽ cô tiện lợi chiếm lấy một chỗ ngồi ở giảng đường đại học, xung quanh cô tíu tít là phụ nữ bè áo trắng. Nhưng trận chiến tranh xâm lược của đế quốc Mĩ đã cướp đi sự bình yên của quốc gia. Chưng Hồ đã từng kêu gọi dù mang phải hi sinh tới đâu, dù mang phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng phải giành được độc lập. Nghe theo tiếng gọi thiêng liêng đó, những lớp thanh niên trường mình dòng máu của bà Trưng, bà Triệu, bao chàng trai cô cô gái như Phương Định khát khao được cống hiến cho quốc gia, họ ra đi với khí thế quyết tâm ” đánh cho Mĩ cút, đánh cho ngụy nhào” để phóng thích miền Nam thống nhất quốc gia.
Cũng như đồng đội của mình Phương Định rất mang trách nhiệm trong công việc của mình. Tổ trinh sát mặt đường của cô chỉ mang ba người cả ba đều là con gái, những cô ở trong một dòng hang dưới chân cao điểm. Nơi cô ở là một vùng trọng tâm luôn phải hứng chịu những trận bom dữ dội của quân thù. Nơi đây ” đường đất bị cày xới lở loét, màu đất đỏ trắng lộn lạo. Hai bên đường ko mang lá xanh chỉ mang những thân cây bị tước khô cháy”. Công việc hàng ngày của cô là phải chèo chạy lên cao điểm giữa ban ngày trong cả mưa bom bão đạn dưới dòng nóng trên 30 độ C của thời tiết. Trên đầu phi cơ Mĩ quần thảo dưới mặt đất bao nhiêu quả bom chưa nổ, nó mang thể nổ bất cứ lúc nào. Sau mỗi trận bom cô phải chạy lên đo khối lượng đất đá lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và phá bom. Chừng đấy mang nhưng với cô tất cả đều thân thuộc và nhẹ nhõm. Một cô gái trẻ vừa tạm biệt tuổi học trò vào chiến trường cô đã trở thành người mang bản lĩnh. Cô gái lúc còn ở nhà chỉ biết làm nũng mẹ và gào to gọi mẹ chỉ vì mớ sách vở, giấy tờ bày bừa trên bàn ko biết sắp xếp thế nào cho gọn. Chiến tranh và bom đạn Mĩ đã làm cô lẫm len và trở thành dũng sĩ mạnh mẽ từ lúc nào mà cô ko hề biết. Cô ko trực tiếp đối diện với quân thù mà phải đối diện với thần chết lúc quân thù ném bom. Cô hiểu thần chết là một tay ko thích đùa. Thần chết luôn ẩn trong ruột quả bom. Một ngày cô phải mang tới vài lần đối diện với thần chết, nhưng cô ko hề ghê sợ. Cô nói:” Tôi mang nghĩ tới dòng chết nhưng là một dòng chết mờ nhạt, ko cụ thể còn dòng chính hiện bên mình là liệu mìn mang nổ ko? Ko thì làm thế nào để châm ngòi lần 2″. Như bao người lính khác Phương Định xác định rõ lẽ sống của mình: Quyết tử cho tổ quốc quyết sinh với Phương Định cô coi dòng chết nhẹ tựa lông hồng. Thế nên vết thương chưa lành, Phương Định ko đi bệnh viện cũng chẳng ở trong hang mà đã cùng đơn vị lên cao điểm phá bom. Cô hiểu rằng công việc của mình quan yếu như thế nào đối với biết bao nhiêu sinh mạng của đồng chí. Với những chuyến hàng tiếp viện cho tiền tuyến đánh thắng quân thù. Còn bom là còn đồng đội phải hi sinh. Thấp vì tình yêu tổ quốc mà những cô gái thanh niên xung phong như Phương Định quyết đương đầu dù mang hi sinh cũng phải giữ cho con đường liên lạc duy nhất ko bao giờ đứt mạch.
Lòng yêu nước ý chí quyết tâm, ý thức trách nhiệm cao trong công việc của Phương Định làm cho ta phải cảm phục. Lòng gan dạ, dũng cảm thái độ tĩnh tâm của Phương Định được thể hiện rõ nét trong một lần phá cô phá bom. Sau lúc phi cơ địch trút bom, ko khí trên cao điểm vắng lặng tới phát sợ. Khói đen vật vờ trên ko trung, còn bốn quả bom chưa nổ. Một mình Phương Định phá quả bom trên đồi, cô tĩnh tâm và dũng cảm tiến sắp lại quả bom. Cô cảm thấy mang ánh mắt của những đội viên đang dõi theo nên cô ko đi khom mà ” tử tế bước tới”. Quả bom mang hai vòng tròn màu vàng nằm lạnh lùng trên bụi cây khô một đầu vực trong đất. Lúc thực hiện nhiệm vụ phá bom, ban sơ cô cũng thấy căng thẳng hồi hộp. Nhưng cô lại tĩnh tâm chủ động tự tín thực hiện từng thao tác phá bom, chạy đua với thời kì để vượt qua dòng chết Phương Định ” tôi sử dụng xẻng nhỏ đào đất dưới quả bom đất rắn…tín hiệu chẳng lành”. Thật đáng sợ dòng công việc phải đối mặt với thần chết. Người nào dám chắc nó sẽ ko nổ ngay hiện tại, lúc mà Phương Định đang hì hoạch đào bới đấy, lúc mà cô vẫn ko sử dụng tay vẫn tập trung công việc ” Tôi kỹ càng bỏ dòng gói thuốc mìn xuống dòng lỗ đã đào, châm ngòi. Tôi khả đất rồi chạy lại chỗ ẩn lấp của mình” căng thẳng chờ đợi: ” Liệu mìn mang nổ, bom mang nổ ko? Nếu ko thì làm cách nào để châm mìn lần thứ hai” thời kì chờ đợi thật đáng sợ ” mồ hôi thấm vào môi, cát rào rạo trong mồm: Rồi quả bom nổ” một thứ tiếng kì quái tới váng óc. Ngực tôi đau nhói, mắt cay mãi mới mở được ra. Mùi thuốc bom buồn nôn. Mẫu công việc kinh khủng bóp nghẹt trái tim đấy ko chỉ tới một lần trong đời mà tới hằng ngày. Rõ ràng thực chất tự tín, dũng cảm, bản lĩnh, kiên cường càng khắc sâu trong những lần phá bom này. Cô đã chiếm được lòng yêu mến và cảm phục của người đọc, một cô gái bé nhỏ, trẻ trung nhưng thật anh hùng. Phương Định là một hình ảnh đẹp tiêu biểu cho vẻ đẹp của thế hệ trẻ Việt Nam thời chống Mĩ.
Phương Định ko những là một cô gái dũng cảm mà là một cô gái mang yêu quý trái tim nhân hậu giàu tình yêu thương. Giữa chiến trường khốc liệt, tấm lòng Phương Định luôn dành cho đồng đội, yêu quý những anh lính mang ngôi sao trên mũ. Cô luôn yêu thương, lo lắng quan tâm tới đồng chí của mình đặc trưng là hai người bạn gái cùng tổ. Chị Thao ngã, cô đỡ dậy. Nho bị thương máu túa ra thấm vào đất cô bé Nho lên đùi băng rửa vết thương cho bạn, cử chỉ kỹ càng, biết bao trìu mến. Nhường nhịn như lúc đấy ko còn một Phương Định điệu hay làm đỏm nữa mà đã nhường chỗ cho một Phương Định khác xuất hiện: nhanh nhẹn, tháo vát và giành tình yêu cho đồng đội. Nhìn Phương Định chăm sóc đồng đội thạo như một y tá, ta càng cảm thấy Phương Định là một cô gái đảm đang, thích ứng nhanh với hoàn cảnh chiến trường. Tình cảm của cô với đồng đội mãi làm ta cảm động.
Phương Định là cô gái hồn nhiên, mộng mơ, lạc quan yêu đời vào chiến trường đã ba năm, cô luôn phải đối mặt với ko khí, nguy hiểm. Cô luôn kề cận với dòng chết. Nhưng ở cô ko hề mất đi sự lạc quan, hồn nhiên, trong sáng, yêu đời. Cô vẫn giữ nguyên thị hiếu yêu âm nhạc. Hồi ở nhà cô hát say mê mang lúc hát ồn ào tới nỗi ông láng giềng mất ngủ phải gõ cửa nhắc nhở. Cô hồn nhiên, tinh nghịch tới nỗi cô ngồi trên cửa sổ tầng hai say sưa hát suýt chút nước lăn nhào xuống đất. Cô đem niềm say mê ca hát vào Trường Sơn khốc liệt cô thích những bài hát hành khúc, những điệu dân ca quan họ, bài ca chiu sa của Hồng quân liên xô, dân ca ý, chắc giọng hát của Phương Định phải hay lắm, chẳng vậy mà chị Thao thường yêu cầu cô hát. Cô còn mang tài bịa ra lời bài hát. Sống trong hoàn cảnh bom đạn khốc liệt, sống chết kề bên Phương Định vẫn hay hát. Cô hát trong những khoảnh khắc yên lặng trong những trận đánh, hát ngay lúc phi cơ trinh sát rè rè trên đầu, hát cả lúc bom nổ. Tiếng hát say sưa của cô thực sự đã ” át tiếng bom” phải thực sự là cô gái giàu bản lĩnh, hồn nhiên, lạc quan cô mới mang thể đựng lên những tiếng hát đó ta hiểu dù giặc tàn bạo bao nhiêu, dù muốn hủy diệt cả sự sống nhưng làm sao ngăn được lòng lạc quan yêu đời, vô tư, hồn nhiên của những cô gái trẻ như Phương Định.
Nét hồn nhiên đáng yêu của Phương Định còn được thể hiện lúc cô gặp cơn mưa đá trên cao điểm. Cô vui thích cuống cuồng như chưa hề mang bom rơi đạn nổ. Trận mưa đá bất thần đã kéo cô về với tuổi thơ ngày nào. Một cô học trò hồn nhiên mộng mơ hay làm nũng mẹ. Một căn nhà nhỏ ở một đường xã yên tĩnh. Nơi đấy là một xứ sở thần tiên mang hàng cây bốn mùa thay lá những ngọn đèn trên Quảng Trường lung linh như những ngôi sao trong câu truyện cổ tích, hoa trong công viên, tiếng giao của bà bán xôi sáng mang dòng mũ đội trên đầu…Những kỉ niệm đấy xoành xoạch sống lại trong cô ngay giữa chiến trường khốc liệt. Nó vừa là niềm thèm khát, vừa làm dịu mát tâm hồn trong hoàn cảnh khốc liệt của chiến tranh, chiến tranh ngỡ như lùi xa trong giây phút bình yên của những mộng mơ đấy ngay giữa chiến trường khốc liệt mà Phương Định vẫn mang được nét hồn nhiên vô tư thật đáng khâm phục.
Với nghệ thuật kể chuyện sinh động, xây dựng nhân vật thành công, tiếng nói giàu hình ảnh, truyện ” Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê đã tái tạo trung thực, xúc động cuộc sống đương đầu gian khổ mà hào hùng của dân tộc ta trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước. Phương Định và đồng đội của cô là những ngôi sao xa mà sắp của một thời oanh liệt một thời ko thể nào quên của dân tộc. Những cô gái đấy đã đóng góp một phần ko nhỏ vào chiến công kì diệu của quốc gia. Đọc truyện ta càng khâm phục tự hào vì thế hệ cha anh đi trước ko tiếc xương máu của mình để bảo vệ quốc gia. Câu chuyện còn làm chúng ta suy nghĩ về lí tưởng, ý chí và mục đích sống của chúng ta hôm nay. Tuy ko phải đối mặt với mũi tên hòn đao như Phương Định nhưng chúng ta phải đối diện với ko khí thử thách của cuộc sống mới. ” Những ngôi sao xa xôi” sẽ giúp chúng nhìn nhận cuộc sống tốt hơn và có nhẽ sống đúng đắn hơn.
4. Phân tích nhân vật Phương Định ngắn gọn
Viết về người lính và chiến tranh là nguồn cảm hứng của rất nhiều thi sĩ, nhà văn. Với Phạm Tiến Duật, ta được tới với sự trẻ trung, ngang tàng của những đội viên Trường Sơn qua “Bài thơ về tiểu đội xe ko kính”. Gặp “Khoảng trời hố bom” của Lâm Thị Mỹ Dạ, ta lại bắt gặp những cô gái mở đường ko tiếc thân mình “đánh lạc hướng thù hứng lấy luồng bom”. Và tới với “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê ta lại ko khỏi thán phục trước ý thức dũng cảm, tình đồng đội nồng ấm, tâm hồn lạc quan trong sáng của ba nữ thanh niên xung phong mà để lại ấn tượng sâu sắc nhất trong em là Phương Định.
Phương Định cùng Nho và Thao – những cô gái thanh niên xung phong sống trên cao điểm mênh mông khói bụi Trường Sơn và bom đạn hủy diệt của quân thù.Công việc của chị và đồng đội trong tổ trinh sát mặt đường là “đo khối lượng đất đá lấp hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom” để bảo vệ con đường cho những đoàn xe băng về phía trước,góp phần vào sự nghiệp phóng thích miền Nam thống nhất quốc gia. Công việc của chị thật vinh quang đãng nhưng cũng đầy hi sinh gian khổ. Song chính hoàn cảnh gian lao nghiêm trọng đấy đã làm cho chúng ta cảm nhận được những phẩm chất đáng quý của chị.
Cảm nhận trước tiên về nhân vật Phương Định là vẻ đẹp của ý thức dũng cảm, thái độ tĩnh tâm vượt lên mọi nghiêm trọng. Hằng ngày, chị thường xuyên phải chạy trên cao điểm bị bom đạn cày nát mà còn ẩn dấu những quả bom chưa nổ. Điều đó cũng mang nghĩa chị luôn phải đối mặt với thần chết. Mỗi ngày, chị phải phá từ 3-5 lần bom, nguy hiểm là vậy nhưng chị vẫn mặc nhiên thậm chí còn thấy thú vị dù trên mình còn mang vết thương chưa lành mồm. Cứ mỗi lần phá bom, đất rắn, tiếng xẻng va chạm vào cỏ quả bom nghe sắc lạnh tới ghê người. Ngay cả lúc đấy, chị vừa trách vừa nhắc nhở mình “phải nhanh hơn chút nữa”, nếu ko vỏ quả bom nóng lên hoặc nóng từ bên trong quả bom hay nóng do mặt trời lúc đó sẽ rất nguy hiểm”. Xác định được tính chất nguy hiểm, song với ý thức dũng cảm cùng tình yêu Tổ quốc, chị đã vượt qua tất cả. Thao tác, tư thế, thái độ tĩnh tâm lúc phá bom là vẻ đẹp đáng quý ở Phương Định nói riêng và những cô gái trẻ nói chung. Sở hữu những lúc, chị cũng nghĩ tới dòng chết nhưng dòng chết này mờ nhạt. Còn ý nghĩa cháy bỏng là “Liệu mìn mang nổ, bom mang nổ ko? Làm thế nào để châm mìn lần thứ hai?” Mục đích hoàn thành nhiệm vụ luôn được chị đặt lên trên hết.
Trong chị luôn túc trực tình đồng đội, đồng chí nồng ấm. Tấm lòng vị tha của chị luôn quan tâm tới đồng đội. Lúc chị Nho và Thao ở trên cao điểm, phải ở nhà trực máy nhưng trong lòng Phương Định luôn lo lắng, sốt ruột,đứng ngồi ko yên. Chị lo lắng tới mức chạy ra chạy vào lắng tai cả tiếng súng tương trợ của những anh lính pháo binh.sự lo lắng đấy làm chị cáu với cả đội trưởng “trinh sát chưa về”. Điều đó thể hiện lòng quan tâm, lo lắng của chị với đồng đội thật sâu sắc. Chị luôn trìu mến, yêu thương bạn bè, chẳng vậy mà chị đã nhận xét về người đồng đội trẻ tuổi Nho, chị phát hiện ra vẻ dễ thương của Nho “nhẹ, mát mẻ như một que kem trắng”. Chị còn hiểu rất rõ thị hiếu của bạn, của đồng đội. Chị Thao thích ghi bài hát mặc dù chị hát toàn sai nhạc,chị ghi tới ba cuốn sổ dày bài hát, chị Thao còn thích tỉa đôi lông mày nhỏ như que tăm, chị hiểu được sự kiên quyết, táo tợn nhưng rất đáng gờm trong công việc của chị Thao. Tuy vậy chị Thao rất sợ máu và vắt. Chị hiểu được ở Nho thích thêu thùa, trên ngực áo của Nho luôn mang một bông hoa. Chị còn hiểu được tâm trạng của đồng đội như lúc Nho bị thương, chị Thao thì cuống quýt lên còn Nho lại tĩnh tâm, gan dạ. Phương Định băng bó, tiêm thuốc và pha sữa cho Nho. Tình cảm đồng đội,đồng chí là ngọn lửa sưởi ấm lòng, là niềm tin, là động lực, là nguồn động viên khích lệ những chị thêm vững lòng trên mặt trận đầy gian nguy này. Trái lại, chị Phượng Định cũng rất cần sự động viên, động viên của đồng đội. Chị cảm thấy ấm lòng và tự tín hơn lúc cảm thấy ánh mắt dõi theo, khích lệ của những anh đội viên pháo binh. Chị được rất nhiều đội viên cảm mến. Điều đó càng làm tình đồng đội, đồng chí trong chị thêm sâu đậm biết bao!
Nét vượt bậc và cũng là điểm quyến rũ nhất của Phương Định với người đọc chúng ta là tâm hồn trong sáng, giàu mộng mơ, là sự hồn nhiên như trẻ thơ của chị. Chị là cô gái Hà Nội vào chiến trường khói lửa, chị vẫn hay nhớ nhà, nhớ những kỉ niệm tuổi thơ. Chị hay hát, hay cười một mình, ngắm mình trong gương. Chị tự giám định mình là “một cô gái khá”. Chị mang dòng điệu đà của người Hà Nội nhưng là dòng điệu thật đáng yêu vì nó hồn nhiên và vô cùng trung thực.
Qua nhân vật Phương Định, ta càng hiểu thêm về những vẻ đẹp đáng quý của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn nói riêng và thế hệ trẻ Việt Nam trong những năm tháng hào hùng đấy. Âm vang của những câu hát sau sẽ luôn vang vọng trong con người Việt Nam với lòng tự hào đầy trân trọng: “Cô gái mở đường ra đi cứu nước. Tiếng hát người nào vang vọng núi rừng…..”
5. Phân tích nhân vật Phương Định mẫu 1
Trong lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ diễn ra khốc liệt nhất, ko chỉ những chàng trai mà những cô gái thanh niên cũng xung phong ra chiến trường, tham gia vào trận chiến tranh để giành lại độc lập cho dân tộc. Đó cũng chính là đề tài gợi nguồn cảm hứng cho những nhà văn, thi sĩ lúc bấy giờ. Với khả năng thông minh và xây dựng hình tượng sống động cùng với những tháng ngày lăn lộn nơi chiến trường, Lê Minh Khuê đã khắc họa thành công hình ảnh những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn với những vẻ đẹp kì diệu của tâm hồn, lòng dũng cảm và tình đồng đội thân yêu qua truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi”. Tiêu biểu là nhân vật Phương Định – nhân vật chính của truyện.
Lê Minh Khuê là một cây bút nữ chuyên viết truyện ngắn. Trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mỹ của dân tộc, ngòi bút của bà trong chiến tranh luôn hướng về cuộc sống đương đầu của tuổi xanh trên tuyến đường Trường Sơn. Truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” là một trong những tác phẩm tiêu biểu của bà viết về đề tài này. Tác phẩm được bà sáng tác vào năm 1971, lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ của dân tộc diễn ra hết sức khốc liệt. Bài thơ là một bức tranh sinh động về cuộc kháng chiến với những ngôi sao mà ánh sáng của nó chiếu rọi trong lòng ta – ánh sáng của chủ nghĩa anh hùng cách mệnh. Đó là những cô trinh sát mặt đường giữa bụi mù Trường Sơn.
Truyện xoay quanh nhân vật chính là Phương Định – một cô gái thanh niên xung phong sống cùng đồng đội, Thao, Nho, trên cao điểm, giữa một vùng trọng tâm ở tuyến đường Trường Sơn. Công việc của họ tuy vất vả và nguy hiểm nhưng những cô vẫn mang những giây phút hồn nhiên, thơ mộng của tuổi xanh. Trong một lần phá bom, Nho bị thương, Phương Định và Thao đã chăm sóc rất tận tình. Cũng là lúc mang một trận mưa đá ào xuống, Phương Định được sống lại với niềm vui trẻ thơ và cô lại nhớ về thành xã và gia đình.
Phương Định mang hoàn cảnh sống và đương đầu rất khó khăn, gian khổ. Họ sống trên một cao điểm, trọng tâm ở tuyến đường Trường Sơn giữa mênh mông khói bụi và bom đạn hủy diệt của quân thù. Công việc của họ là “đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom”. Những cô phải đối diện với thần chết từng phút, từng giờ, “thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp cả tiết điệu chân chạy mà vẫn biết rằng khắp chung quanh mang nhiều quả bom chưa nổ.Trong “lúc đơn vị thường ra đường vào lúc mặt trời lặn và làm việc mang lúc suốt đêm” thì những cô, tổ trinh sát mặt đường, phải chạy trên cao điểm cả ban ngày, dưới dòng nóng trên 30 độ. Từ cao điểm trở về, mặt những cô người nào cũng “hai con mắt lóng lánh”, “cười thì hàm răng lóa lên khuôn mặt nhem nhuốc”. Nhiệm vụ của họ thật quan yếu nhưng cũng đầy gian khổ, hi sinh, thể hiện phần nào hiện thực trận chiến đầy khắc nghiệt. Và cũng từ đó, ta thấy sáng ngời lên ý thức yêu nước, đầy quả cảm của những cô gái thanh niên xung phong.
Phương Định là một cô gái Hà Nội vào chiến trường. Ấn tượng trước tiên về cô là vẻ ngoài mặt đáng yêu, trẻ trung, xinh xẻo và đầy sức sống. Cô mang “hai bím tóc dày, tương đối mềm, một dòng cổ cao, tự hào như đài hoa loa kèn”. Đặc thù, cô mang đôi mắt với ánh dòng nhìn sao mà xa xăm. Chẳng phải ngẫu nhiên mà những anh pháo thủ và tài xế lại hay hỏi thăm cô, hay “viết những thư dài gửi đường dây”, “mặc dù mang thể chào nhau hằng ngày”. Phương Định cảm nhận được điều đó, cô cảm thấy vui và tự hào nhưng chưa dành tình cảm cho một người nào. Cô chỉ thích ngắm mình trong gương và làm điệu hoặc mang vẻ kiêu kì một cách đáng yêu lúc thấy những đồng đội của mình xúc tiếp với một anh lính nói giỏi nào đó.
Phương Định vừa bước qua tuổi học trò hồn nhiên, vô ưu tư. Cô mang theo vào chiến trường Trường Sơn đầy khốc liệt cả những nét đáng yêu của một cô gái tuổi mới to, mang theo cả một tâm hồn mộng mơ, rất hồn nhiên, yêu đời. Cô mê hát. Sống trong hoàn cảnh khốc liệt của bom đạn trên chiến trường Trường Sơn, lúc nào cũng kề cận với dòng chết, cô vẫn ko bỏ đi thị hiếu của mình. “Thường cứ thuộc một điệu nhạc nào đó rồi bịa ra lời mà hát. Lời tôi bịa lộn xộn mà ngớ ngẩn tới tôi cũng phải ngạc nhiên, thỉnh thoảng bò ra mà cười một mình”. Tuy vậy, chị Thao vẫn say mê chép những lời bài hát mà Định bịa ra. Cô thích rất nhiều bài, thích Ca-chiu-sa của Hồng quân Liên Xô, thích ngồi bó gối mơ tưởng: “Về đây lúc mái tóc còn xanh xanh...” Đó là dân ca Ý trữ tình giàu mang. Cô hát trong những khoảnh khắc “yên lặng” lúc phi cơ trinh sát rè rè trên đầu, lúc cơn bão lửa sắp chụp xuống cao điểm. Cô hát để động viên đồng đội và cũng là để động viên chính bản thân mình, để gửi vào trong tiếng hát nỗi khát khao của tuổi xanh, của người đội viên, mong được trở về quê hương yêu dấu, được gặp lại sức yêu sau bao nhiêu nhớ nhung, chờ đợi.
Phương Định sống với những kỉ niệm của tuổi thiếu nữ vô tư giữa gia đình và thành xã Hà Nội thân yêu. Gặp một trận mưa đá, ở cô tức thời toát lên một niềm vui con trẻ, niềm vui đấy nở tung ra, say sưa, tràn đầy. Cô nhặt những hạt mưa đá để rồi bâng khuâng ngờ ngạc lúc thấy nó tan biến bất thần, cũng nhanh như lúc nó ập tới. “Tôi bỗng thẫn thờ, tiếc ko nói nỗi… Tôi nhớ một dòng gì đấy, hình như mẹ tôi, dòng cửa sổ hoặc những ngôi sao to trên bầu trời thành xã” Tất cả mọi kỉ niệm đẹp nhất ở thành xã Hà Nội, về mẹ, về tuổi thiếu nữ trong sáng, vô tư như ùa về, xoáy mạnh trong lòng cô gái. Chính những kỉ niệm đó đã làm dịu mát tâm hồn cô trong hoàn cảnh khốc liệt của chiến tranh.
Cũng như bao cô gái thanh niên xung phong khác, ở Phương Định vượt bậc lên ý thức dũng cảm, thái độ tĩnh tâm vượt lên mọi nghiêm trọng. Điều đó được thể hiện cụ thể qua một lần phá bom trên cao điểm ở Trường Sơn. Sau những đợt thả bom của giặc, Định cùng đồng đội chạy lên cao điểm để làm nhiệm vụ, nơi vẫn còn mang những quả bom chưa nổ. Ko gian lúc đó vắng lặng tới phát sợ. Nhưng cô ko hề sợ hãi. Cô mang cảm giác như những đội viên đang dõi theo mình, vì vậy mà cô cảm thấy an tâm hơn. Cô quyết định ko đi khom, bởi một lý do rất đơn thuần “Những anh đấy ko thích dòng kiểu đi khom lúc mang thể cứ đường hoàng mà bước tới.” Cảm giác đấy vừa thể hiện lòng tự trọng, vừa là ý chí mạnh mẽ giúp cô dũng cảm vượt qua mọi nghiêm trọng.
Phương Định “sử dụng xẻng nhỏ đào đất dưới quả bom”. Quả bom nằm lạnh lùng. Lưỡi xẻng thỉnh thoảng lại chạm vào quả bom, một tiếng động sắc tới gai người vang lên, cứa vào da thịt cô. “Tôi rùng mình và bỗng thấy vì sao mình làm quá chậm. Nhanh lên một tí. Vỏ quả bom nóng. Một tín hiệu chẳng lành” Cách miêu tả của tác giả thật tài tình, làm cho người đọc cũng mang thể cảm nhận được âm thanh của hai vật bằng sắt chạm vào nhau rồi lại cảm thấy rùng mình như Định, càng thấy rõ hơn sự tĩnh tâm, gan dạ của cô.
Những lúc đối mặt với quả bom sắt lạnh lùng, cô cũng mang nghĩ tới dòng chết. “Nhưng một dòng chết rất mờ nhạt, ko cụ thể”. Đó chỉ là một ý nghĩ thoáng qua. Còn điều mà cô quan tâm lúc này là “liệu mìn mang nổ ko, bom mang nổ ko? Ko thì làm cách nào để châm mìn lần thứ hai?” Trong suy nghĩ của Định, cô luôn nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ thật tốt dù mang phải hi sinh. Xúc cảm, suy nghĩ chân thật đấy của cô đã truyền sang người đọc nhiều đồng cảm, yêu mến, trân trọng và kính phục. Chính nhờ sự gan góc, dũng cảm và ý thức trách nhiệm cao đã giúp Định thực hiện tốt công việc của mình. Một cô gái như muôn vàn cô gái khác trên tuyến đường Trường Sơn, đang hàng giờ dệt nên những kì tích cho Tổ quốc thân yêu: Những con đường bằng phẳng để những chuyến xe vượt Trường Sơn tiến vào Nam.
Công việc “chọc giận thần chết” đã trở nên thân thuộc với cô, là công việc hàng ngày, nhưng nó ko làm cho tâm hồn cô trở nên chai lì, khô cứng. Ở Định, ta còn thấy túc trực một tình cảm đồng đội, đồng chí nồng ấm. Cô luôn yêu thương trìu mến và quan tâm tới đồng đội. Cô lo lắng cho chị Thao lên cao điểm chưa về tới nỗi “nói như gắt vào máy” lúc đại đội trưởng hỏi tình hình. Cô vỗ về và chăm sóc cho Nho tận tình như một cô y tá lúc Nho bị thương lúc phá bom: “moi đất, bế Nho đặt lên đùi mình”, “rửa cho Nho bằng nước đun sôi trên bếp than”, “tiêm cho Nho” rồi “pha sữa trong dòng ca sắt”. Sự chăm sóc tận tình của Định đã giúp Nho khỏe lại nhanh chóng. Ba cô gái thanh niên xung phong tuy với tính cách khác nhau nhưng họ yêu thương nhau và đối xử với nhau như chị em ruột thịt. Cô còn dành tình cảm trân trọng, yêu mến của mình cho những người đội viên đang trực tiếp cầm súng đương đầu trên chiến trường. Trong suy nghĩ của cô, “những người đẹp nhất, thông minh, can đảm và cao thượng nhất là những người mặc quân phục mang ngôi sao trên mũ.” Tình đồng đội, đồng chí của Phương Định thật thiêng liêng, cao cả và đáng quý. Chính điều đó đã tiếp thêm sức mạnh cho cô để cô làm tốt nhiệm vụ của mình. Sở hữu được trang viết này cũng một phần xuất phát từ tâm hồn giàu tình cảm của cây bút Lê Minh Khuê.
Thành công nhất trong truyện là nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật. Truyện được miêu tả theo thứ bực nhất, cũng là nhân vật chính, tạo điều kiện để tác giả tập trung miêu tả toàn cầu nội tâm của nhân vật chính, làm cho câu chuyện diễn tả một cách chân thật, tự nhiên xúc cảm, tâm trạng của những người đội viên. Nhan đề truyện xuất phát từ ánh nhìn của Phương Định, những ngôi sao xa xăm trên bầu trời gợi nhiều xúc cảm. Tuy nhiên, vẻ đẹp tâm hồn của ba cô gái thật lóng lánh, lãng mạn giữa hiện thực khắc nghiệt như những ngôi sao xa xôi, lóng lánh trên bầu trời cao rộng.
Trường Sơn là nơi thử thách ý chí, khí phách con người Việt Nam. Chính những con người như Phương Định, Thao, Nho đã xướng nên bài ca tuyệt đẹp của “những bông hoa trên tuyến lửa” anh hùng. Giữa sự khốc liệt của chiến tranh, vẻ đẹp của họ vẫn tỏa sáng. Sức trẻ, lòng yêu nước, khát vọng hòa bình đã tạo nên sức mạnh cho cuộc kháng chiến gian khổ mà anh hùng. Họ vốn chỉ là những con người rất đỗi thường ngày nhưng đã góp phần tạo nên những kì tích anh hùng cho dân tộc:
“Em là người thanh niên xung phong
Ko mang súng chỉ mang đôi vai tải đạn
Giữa tầm đạn thù tấm lòng dũng cảm
Em vượt đường dài tiếp thêm lửa chiến công”
Tóm lại, truyện “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê đã làm sống lại trong mọi người hình ảnh tuyệt đẹp của những cô gái thanh niên xung phong thời kháng chiến chống Mỹ với tâm hồn trong sáng, mộng mơ, ý thức dũng cảm, cuộc sống đương đầu đầy gian khổ, hy sinh nhưng rất hồn nhiên, lạc quan. Phương Định, tuy chỉ là một ngôi sao bé nhỏ, nhưng sẽ luôn tỏa sáng, sáng lóng lánh trên bầu trời Việt Nam. Những cô mãi là những hình ảnh đẹp, tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kì kháng chiến.
6. Phân tích Phương Định mẫu 2
Lê Minh Khuê là nhà văn thuộc thế hệ những tác giả khởi đầu sáng tác trong thời kì kháng chiến chống Mĩ. Với tài năng và sự tìm tòi, khám phá của mình, bà sớm gặt hái được nhiều thành công về mảng đề tài là cuộc sống đương đầu của những thanh niên xung phong và lính trên tuyến đường Trường Sơn. “Những ngôi sao xa xôi” là một trong những truyện ngắn tiêu biểu của Lê Minh Khuê. Nhân vật chính trong tác phẩm - Phương Định - là nhân vật giành được nhiều sự yêu mến, cảm phục của người đọc bởi vẻ đẹp ngoại hình, tâm hồn và sự dũng cảm, ngoan cường, tĩnh tâm ung dung trước nghiêm trọng.
Phương Định gây thiện cảm trước tiên cho người đọc bởi vẻ trẻ trung, xinh đẹp của một cô gái mới to. Cô là người nhạy cảm và luôn quan tâm tới hình thức của mình. Cô tự giám định: “Tôi là con gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá. Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một dòng cổ cao, tự hào như đài hoa loa kèn. Con mắt tôi thì những tài xế bảo: Cô mang dòng nhìn sao mà xa xăm”, vẻ đẹp đấy của cô đã quyến rũ bao chàng trai: "những anh pháo thủ và tài xế hay hỏi thăm tôi”. Điều đó làm Phương Định tự hào nhưng điều đặc trưng là cô chưa dành riêng tình cảm cho người nào.
Nhân vật chính của tác phẩm còn làm người đọc khâm phục bởi sự dũng cảm ngoan cường, tĩnh tâm ung dung vượt lên khó khăn nguy hiểm.
Phương Định cùng những người bạn của minh sống và đương đầu trên một cao điểm, giữa một vùng trọng tâm trên tuyến đường Trường Sơn. Chị phải chạy trên cao điểm đánh phá của phi cơ địch. Sau mỗi trận bom, chị cùng đồng đội phải lao ra trọng tâm, đo và ước tính khối lượng đất đá bị bom địch đào xới, đếm những quả bom chưa nổ và sử dụng những khối thuốc nổ đặt vào cạnh nó để phá. Đó là công việc mạo hiểm với dòng chết luôn sắp kề tạo sức ép làm thần kinh vô cùng căng thẳng. Thực hiện công việc đó, Phương Định và đồng đội phải rất tĩnh tâm và họ đã thực sự tĩnh tâm, ung dung một cách lạ thường. Thậm chí, với họ, công việc đấy đã trở thành thường ngày: "Công việc của chúng tôi là ngồi đây. Lúc mang bom nổ thì chạy lên, đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và lúc cần thì phá bom”.
Mặc dù đã quen với công việc nguy hiểm này, thậm chí một ngày mang thế phải phá tới năm quả bom nhưng mỗi lần vẫn là một thử thách tột độ với thần kinh của Phương Định. Từ sườn cảnh và ko khí chứa đầy càng thẳng tới cảm giác là những anh cao xạ ở trên kia cũng đang theo dõi từng động tác cử chỉ của mình để lòng dũng cảm ở cô như được kích thích bởi sự tự trọng: “Tôi tới sắp quả bom... tử tế mà bước tới” ở bên quả bom kề sát với dòng chết yên lim và bất thần, từng cảm giác của con người như cũng trở nên sắc nhọn hơn: “Thỉnh thoảng lưỡi xẻng chạm vào quả bom. Một tiếng động sắc tới gai người cứa vào da thịt tôi. Vỏ quả bom nóng. Một tín hiệu chẳng lành”.
Đặc thù, Phương Định càng làm người đọc yêu mến, trân trọng hơn bởi tâm hồn trong sáng, tinh tế. Chị rất giàu tình cảm với đồng chí, đồng đội, quê hương và vô cùng lạc quan yêu đời.
Giống như hai người đồng đội trong tổ trinh sát, Phương Định yêu mến những người đồng đội trong tổ và cả đơn vị của mình. Đặc thù, cô yêu mến và cảm phục tất cả những người đội viên mà hằng đêm cô gặp trên trọng tâm của những con đường vào mặt trận. Phương Định đã lo lắng, sốt ruột lúc đồng đội lên cao điểm chưa về. Chị yêu thương và gắn bó với bạn bè nên mang những nhận xét tốt đẹp đầy thiện cảm về Nho, phát hiện ra vẻ đẹp dễ thương “nhẹ, mát như một que kem trắng” của bạn. Chị còn hiểu và đồng cảm sâu sắc với những thị hiếu và tâm trạng của chị Thao.
Phương Định cũng là người con gái mang một thời học trò hồn nhiên, vô tư bên người mẹ thân yêu trong một căn buồng nhỏ nằm trên một đường xã yên tĩnh hồi Hà Nội còn thanh bình trước chiến tranh. Những kỉ niệm đấy luôn sống lại trong cô giữa chiến trường dữ dội. Nó là niềm thèm khát làm dịu mát tâm hồn trong hoàn cảnh căng thẳng, khốc liệt của chiến trường.
Vào chiến trường đã ba năm, làm quen với những thử thách nghiêm trọng, giáp mặt hàng ngày với dòng chết nhưng ở Phương Định ko mất đi sự hồn nhiên trong sáng và cả những mong ước về tương lai: "Tôi mê hát”, “thích nhiều bài".
Phương Định là cô thanh niên xung phong trên tuyến đường mạch máu Trường Sơn những ngày kháng chiến chống Mĩ. Chị tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam trong những năm tháng hào hùng đấy. Họ là những người ko tiếc tuổi thanh xuân, hiến dâng trọn vẹn cho Tổ quốc những gì quý giá nhất:
“Xẻ dọc Trường Sơn đi đánh Mĩ
Mà lòng phơi phới dậy tương lai”
Trong "Những ngôi sao xa xôi", Lê Minh Khuê đã miêu tả thực thực và sinh động tâm lí nhân vật. Tác phẩm được kể từ thứ bực nhất tạo thuận lợi cho tác giả miêu tả toàn cầu nội tâm qua việc để nhân vật tự sự về mình.
Nhân vật Phương Định trong "Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê mang những đặc điểm tốt đẹp tiêu biểu cho tâm hồn những chàng trai, cô gái thanh niên xung phong lên đường chống Mĩ trong những năm tháng vất vả mà hào hùng của dân tộc. Phương Định để lại trong lòng độc giả niềm yêu mến, cảm phục đối với thế hệ trẻ Việt Nam trong những tháng ngày bom rơi đạn nổ đấy. Và hơn thế, điều đó trở thành động lực để thế hệ trẻ Việt Nam hôm nay viết tiếp nét son trong trang sử của thời đại mình.
Truyện Những ngôi sao xa xôi kể về một tổ thanh niên xung phong nhận nhiệm vụ trinh sát mặt đường tại một trọng tâm trên tuyến đường Trường Sơn. Tổ trinh sát gồm ba cô gái là Định, Nho và Thao. Họ phải đối mặt với thần chết trong những lần phá bom, thậm chí mấy lần trong một ngày. Cuộc sống giữa chiến trường dù khắc nghiệt và nguy hiểm nhưng họ vẫn mang được niềm vui hồn nhiên của tuổi xanh, những giây phút thanh thoát và thơ mộng.
Cả ba cô gái yêu thương và gắn bó với nhau như chị em. Phần cuối truyện, tác giả tập trung miêu tả hành động và tâm trạng của những nhân vật, chủ yếu là Phương Định. Trong một lần phá bom, cô bị thương, cô được sự săn sóc chu đáo của hai đồng đội.
Những ngôi sao xa xôi là một trong số những tác phẩm đầu tay của Lê Minh Khuê, viết vào năm 1971, lúc cuộc kháng chiến chống Mĩ đang diễn ra khốc liệt.
Truyện cho thấy tâm hồn trong sáng, lòng dũng cảm, sự hồn nhiên và cuộc sống chiến đậu nhiều gian khổ, hi sinh nhưng vẫn lạc quan của những nhân vật nữ thanh niên xung phong. Đặc thù, nhân vật Phương Định được tác giả miêu tả thực thực, sinh động bằng nhiều thủ pháp nghệ thuật độc đáo.
Vào chiến trường được ba năm, đã quen với những thử thách và nguy hiểm, giáp mặt hàng ngày với dòng chết, nhưng Phương Định vẫn ko đánh mất sự hồn nhiên, trong sáng và những ước mơ về tương lai. Nét cá tính ở nhân vật được thể hiện khá rõ là sự nhạy cảm, hay mộng mơ và thị hiếu ưa ca hát.
Cũng giống như hai người bạn trong tổ trinh sát, Phương Định yêu mến những đồng đội trong tổ và cả đơn vị mình. Hơn nữa cô cũng mến yêu và cảm phục những người đội viên mà cô gặp hàng đêm trên trọng tâm con đường vào mặt trận.
Trong phần đầu truyện, Phương Định hiện lên là một cô gái nhạy cảm và quan tâm tới hình thức của mình. Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một dòng cổ cao, tự hào như đài hoa kèn. Còn đôi mắt thì những anh tài xế bảo: “Cô mang dòng nhìn sao mà xa xăm!”. Phương Định biết mình được nhiều người, nhất là những anh lính quan tâm và mang thiện cảm. Điều đó làm cô thấy vui và tự hào, nhưng chưa dành riêng tình cảm cho một người nào. Nhạy cảm, nhưng cô lại ko hay biểu lộ tình cảm của mình, luôn tỏ ra kín đáo trước đám đông, tưởng như là kiêu kì.
Ở đoạn hồi ức của nhân vật về tuổi học trò, tác giả làm nổi rõ nét tính cách hồn nhiên, vô tư, một tẹo tinh nghịch và mộng mơ của một thiếu nữ. Chẳng hạn, chỉ một trận mưa đá vụt qua cũng đánh thức ở nhân vật này rất nhiều kỉ niệm và nỗi nhớ về thành xã quê hương, gia đình và tuổi thơ thanh bình của mình.
Tâm lí nhân vật Phương Định trong một lần phá bom được miêu tả rất cụ thể, tinh tế tới từng cảm giác, ý nghĩ, dù chỉ thoáng qua trong giây lát. Mặc dù rất quen công việc nguy hiểm này, nhưng mỗi lần vẫn là một thử thách đối với thần kinh. Ở bên quả bom, kề sát với dòng chết yên lìm và bất thần, từng cảm giác của con người như cũng trở nên sắc nhọn hơn. Thỉnh thoảng lưỡi xẻng chạm vào quả bom. Một tiếng động sắc tới gai người, cứa vào da thịt tôi. Tồi rùng mình và bỗng thấy vì sao mình làm quá chậm. Nhanh lên một tí vỏ quả bom nóng. Một tín hiệu chẳng lành. Tiếp đó là cảm giác căng thẳng chờ đợi tiếng nổ của quả bom.
Tóm lại, ngòi bút của Lê Minh Khuê đã miêu tả sinh động, trung thực tâm lí nhân vật, làm thể hiện một toàn cầu nội tâm phong phú. Cách nhìn và thể hiện con người thiên về dòng đẹp, sự trong sáng, cao thượng.
Viết về cuộc sống và đương đầu của những cô gái thanh niên xung phong trên một cao điểm ở tuyến Trường Sơn trong những năm chiến tranh chống Mĩ cứu nước, Những ngôi sao xa xôi đã làm vượt bậc tâm hồn trong sáng, giàu mộng mơ, ý thức dũng cảm, cuộc sống đương đầu đầy gian khổ, hi sinh nhưng rất hồn nhiên, lạc quan của họ. Đó chính là hình ảnh đẹp, tiêu biểu về thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mĩ.
7. Phân tích vẻ đẹp của Phương Định
Lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đang diễn ra khốc liệt, hình tượng những cô gái thanh niên xung phong quả cảm mà lạc quan đã trở thành nguồn cảm hứng của biết bao nhà văn yêu nước. Trong đó nhân vật Phương Định trong truyện ngắn “ Những ngôi sao xa xôi” của nhà văn Lê Minh Khuê kết tinh những vẻ đẹp đấy.
Phương Định cùng với hai đồng đội của mình là Nho, Thao làm nhiệm vụ phá bom mở đường. Trở thành một đội viên trong tổ trinh sát mặt đường nên cô gái Phương Định sống trong môi trường khắc nghiệt. Ở cao điểm, sự sống như bị vùi dập hoàn toàn. “ Đường bị đánh lở loét, màu đất đỏ, trắng lộn lạo. Hai bên đường ko mang lá xanh. Chỉ mang những thân cây bị tước khô cháy”. Bằng những câu văn ngắn, nhà văn đã khắc họa một cách rõ nét ko gian sống hoang tàn, xơ xác. Đó là nơi chiến tranh vẫn đang nổ ra đầy cam go và máu lửa. Xuất thân là người con gái đất Hà thành, Phương Định tự nhận mình là “ một cô gái khá”. Về ngoại hình, cô mang dòng cổ cao, tự hào như đài hoa loa kèn. Nét duyên dáng gây sự chú ý nhất là dòng nhìn của cô gái “ Sao mà xa xăm”. Mẫu nhìn đó ẩn chứa bao vẻ đẹp tâm hồn sâu kín mà cô gái Hà Nội nhã nhặn, lịch lãm khiêm tốn ko thể hiện ra một cách vồn vã, săn sóc. Vậy mà trong suy nghĩ Phương Định “ những người đẹp nhất, thông minh, can đảm và cao thượng nhất là những người mặc quân phục, mang ngôi sao trên mũ”. Những tình cảm tốt đẹp đều hướng tới những người mang cùng lý tưởng với cô.
Gánh vác trên vai một nhiệm vụ quan yếu nên cô gái của chúng ta được trui rèn một bản lĩnh can trường. Nhiệm vụ của tổ trinh sát mặt đường là phá bom một ngày tới năm lần, phải chạy trên cao điểm cả ban ngày. “ Lúc bom nổ thì chạy lên, đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đém số bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom”. Công việc gian lao biết bao bởi nhiệt đọ bên ngoài nóng trên 30 độ lúc chui vào hang ngơi nghỉ, toàn thân rung lên đột ngột. Hơn thế, công việc luôn phải đối mặt với thần chết. Hắn ta lẩn trong ruột những quả bom, mang lúc bị bom vùi luôn. Vẻ đẹp gan dạ của Phương Định toát lên cụ thể nhất trong một lần phá một quả bom trên đồi. Một loạt những động từ chỉ sự khéo léo, linh hoạt của cô gái: “ sử dụng xẻng nhỏ đào đát dưới quả bom, kỹ càng bỏ gói thuốc mìn, nép người vào bức tường đất...”. Phương Định cũng giống như bao đồng chí của mình: “ Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh”( Quang đãng Dũng). Ngọn đèn lý tưởng soi sáng giúp cô gái mạnh mẽ hơn, cùng với đó những ánh mắt của những anh cao xạ làm nữ đội viên vững niềm tin, cô “ tử tế bước tới” khó khăn trước mặt. Mẫu chết chỉ mờ nhạt thoáng qua suy nghĩ của Phương Định, cô xem nhẹ dòng chết và tất cả tâm trí hướng tới nhiệm vụ mang được hoàn thành hay ko. Đặt trách nhiệm lên trên sinh mệnh của mình mới thấy ý thức tự giác cao độ của cô gái thanh niên xung phong quả cảm phi thường.
Phương Định còn là cô gái coi trọng tình đồng chí, đồng đội. Lúc được chị Thao giao nhiệm vụ ở trong hang, bởi cô đang bị thương ở đùi, Phương Định ko cãi lời chị dù đó công việc rất “khổ”. Chưa thấy Nho,Thao trở về, nỗi lo lắng làm cô canh cánh ko thể ngồi yên dù chỉ một phút “ mang gì lý thú đâu nếu những bạn tôi ko quay về”. Chỉ tới lúc đồng đội trở về, Phương Định mới thấy nhẹ nhõm, thích thú. Tình đồng đội keo sơn được khắc họa qua lần cô chăm sóc chu đáo cho Nho lúc bị thương như tận tụy như săn sóc người em gái bé bỏng: “ bế Nho, rửa cho Nho, tiêm cho Nho, pha sữa cho nó”. Sức mạnh kết đoàn được nung đúc thêm qua những việc làm ân cần, giản đơn như thế.
Ẩn sau tính cách gan dạ của Phương Định là tâm hồn trong sáng, thơ mộng như con trẻ. Lúc bắt gặp mưa đá trên cao điểm đầy bom này. Nhưng rõ ràng cô ko tiếc những viên đá mà cơn mưa ngắn ngủi gọi dậy bao kỉ niệm đẹp, êm đềm nơi quê hương với hình ảnh người mẹ, dòng cửa sổ,...những gì gắn bó, thân thuộc nhất. Nơi hậu phương tiếp thêm niềm tin để đương đầu bảo vệ những điều thân yêu của mình.
Nhà văn Lê Minh Khuê làm vượt bậc tâm hồn hồn nhiên đầy mộng mơ, tinh thàn dũng cảm của Phương Định trong cuộc sống đương đầu gian khổ. Đó chính là hình ảnh đẹp, tiêu biểu về thế hệ trẻ Việt Nam thời kì kháng chiến chống Mỹ.
8. Phân tích nhân vật Phương Định trong tác phẩm Những ngôi sao xa xôi
“Đeo sách bên mình núi nhỏ núi to
Em là cô thông tin hay là cô y tá
Dốc cao quá anh chỉ lo em ngã
Em cười dài làm dốc bớt chông chênh”
Đúng vậy, lần trước tiên đội quân tóc dài được xuất hiện trong kháng chiến và đi vào thơ ca rất đẹp mà cao quý. Đó là những con người mang tâm hồn trong sáng, giàu mộng mơ, ý thức dũng cảm lạc quan trong đương đầu. Mà có nhẽ lúc nói tới họ ta ko thể nào quên được cây bút truyện ngắn Lê Minh Khuê. Nhà văn chuyên viết về tuổi xanh trên tuyến đường Trường Sơn và công cuộc đổi mới sau này. Trong đó tiêu biểu nhất là bài “Những ngôi sao xa xôi”, và để lại nhiều ấn tượng trong lòng người đọc đó là nhân vật Phương Định.
Phương Định là một trong ba thành viên của tổ “trinh sát mặt đường” cùng thực hiện một nhiệm vụ quan yếu đảm bảo thông suốt mạch đường máu liên lạc:
“Chuyện kể rằng em cô gái mở đường
Để cứu con đường đêm đấy khỏi bị thương
Cho đoàn xe kịp giờ ra trận
Em đã lấy tình yêu Tổ quốc của mình thắp lên ngọn lửa
Đánh lạc hướng thù hứng lấy làn bom”
Phương Định là cô gái Hà Nội nhạy cảm, hồn nhiên và thích mộng mơ, cô thường sống với những kỉ niệm nơi thành xã quê hương mình. Phương Định từng mang những tháng ngày học trò hồn nhiên đẹp và đáng yêu, cô sống vô tư với mẹ. Phương Định mang một căn phòng nhỏ gác hai ở một ngõ nhỏ yên tĩnh và thanh bình tại Hà Nội. Và giờ đây trong những tháng ngày căng thẳng ở chiến trường cuộc sống đó đã trở thành kỉ niệm của cô. Những kỉ niệm đó vừa thể hiện khát vọng cuộc sống nơi quê hương vừa là liều thuốc động viên ý thức Phương Định nơi tuyến lửa khốc liệt. Sống nơi chiến trường đã ba năm, luôn kề bên dòng chết nhưng cô vẫn thể hiện sự hồn nhiên thơ mộng. Ở chiến trường Phương Định vượt bậc giữa những cô gái với “hai bím tóc dày tương đối mềm, một dòng cổ cao tự hào như đài hoa loa kèn”. Đôi mắt của Phương Định được những anh tài xế bảo “cô mang dòng nhìn sao mà xa xăm”. Đúng là một cô gái đẹp đã làm bao chàng trai si say mê. Sở hữu nhiều pháo thủ và tài xế “hỏi thăm” và viết “những bức thư dài gửi đường dây” cho Phương Định. Cô mang vẻ kiêu kì là “điệu” lúc xúc tiếp với một anh lính nói giỏi nào đấy, nhưng trong suy nghĩ của cô thì “những người đẹp nhất, thông minh can đảm và cao thượng nhất là những người mặc quân phục, mang ngôi sao trên mũ”. Cô biết mình được nhiều người, nhất là những anh lính trẻ chú ý và mang thiện cảm, nhưng cô ko biểu lộ tình cảm của mình và tỏ ra rất kín đáo vì vậy mà trông cô đáng yêu và duyên dáng hơn.
Phương Định là cô gái rất hồn nhiên yêu đời giàu cá tính, và đặc trưng rất thích hát. Hồi ở nhà cô hát say mê mang lúc cô hát ồn ào làm ông bác bỏ sĩ láng giềng mất ngủ…Và rồi cô mang cả lòng yêu mến ca hát vào chiến trường Trường Sơn khốc liệt. Định thích hát “những bài hành khúc lính, những điệu dân ca quan họ mềm mại dịu dàng, thích ca chiu sa của Hồng quân Liên Xô, thích dân ca Ý trữ tình giàu mang” Phương Định còn bịa ra cả những lời hát, vậy mà chị Thao vẫn “say mê” chép vào sổ tay. Phương Định hát trong khoảnh khắc “yên lặng” lúc phi cơ trinh sát “rè rè” cơn bão lửa sắp ụp xuống cao điểm Định hát để động viên chị Thao, động viên mình và Nho. Hát lúc lúc “phi cơ rít bom nổ, nổ trên cao điểm, cách dòng hàng này khoảng 300m”. Hát trong ko khí ngột ngạt “khói lên và cửa hang bị che lấp”. Đúng là “tiếng hát át tiếng bom” của cô gái trong tổ trinh sát mặt đường, của những con người “thèm khát làm nên những sự tích anh hùng”. Tiếng hát đã át đi những dòng gì dữ dội của bom đạn khốc liệt nơi chiến trường để nhường chỗ cho một dòng gì đó yên ả, thơ mộng và lãng mạn hơn. Qua đó ta thấy được Phương Định hiện ra trước mắt ta là một cô gái trẻ trung thông minh tinh nghịch nhiều mộng mơ. Thật đáng yêu.
Ko chỉ hồn nhiên yêu đời mà Phương Định còn mang một tâm hồn rất nhạy cảm. Chỉ qua cơn mưa đá vụt qua ở cuối truyện đã làm những kỉ niệm về thành xã quê hương, về gia đình, tuổi thơ… mở tung trong cô. Nhưng tâm lý của Phương Định thể hiện rõ nhất tinh tế nhất lúc cô phá bom “tôi một quả bom trên đồi Nho hai quả dưới lòng đường, chị Thao một quả dưới chân hầm barie cũ”. Trước sườn cảnh, cảnh vật bị hủy diệt: cây cỏ xơ xác đất nóng khói đen vật vờ từng cụm trong ko trung Phương Định đã dũng cảm và tĩnh tâm tới sắp quả bom “tử tế mà bước tới” “tôi sử dụng xẻng nhỏ đào đất dưới quả bom. Đất rắn. Những hòn sỏi theo tay tôi bay ra hai bên. Thỉnh thoảng lưỡi xẻng chạm vào quả bom. Một tiếng động sắc tới gai người cứa vào da thịt tôi. Tôi rùng mình và bỗng thấy vì sao mình làm quá chậm. Nhanh lên một tí. Vỏ quả bom nóng. Một tín hiệu chẳng lành. Hoặc là nóng từ bên trong quả bom. Hoặc là mặt trời nung nóng”. Hai mươi phút đã trôi qua, lúc tiếng còi của chị Thao nổi lên là lúc “tôi kỹ càng bỏ gói thuốc mìn xuống dòng lỗ đã đào châm ngòi dây mìn cài, cong, mềm. Tôi khỏa đất rồi lại chỗ ẩn núp của mình”. Tiếng còi lần thứ hai của chị Thao nổ lên cũng là lúc quả bom nổ.
Thế là đã xong bốn quả bom đã nổ. Chị Thao vấp ngã, vết sẹo bóng lên, mảnh dù bay trên lưng, chị cười “răng trắng đôi mắt mở to”. Nhưng công việc phá bom lần này Nho đã bị thương vì hầm sập. Phương Định moi đất bế Nho lên máu túa ra ngấm vào đất, chị Thao nghẹn ngào. Phương Định rửa vết thương cho Nho, tiêm thuốc pha sữa cho Nho. Dù Nho bị thương nhưng cô đã được đồng đội của mình chăm sóc lo lắng và chữa trị vết thương. Từ đó, ta thấy được trong công việc phá bom Định rất tĩnh tâm dũng cảm hăng say, ko hề sợ nguy hiểm. Và đặc trưng trong cô luôn chứa một tình yêu thương rét mướt dành cho đồng đội của mình.
Phá bom là công việc rất nguy hiểm nhưng ta thấy được Phương Định, Thao, Nho rất dũng cảm trong khói lửa, bom đạn mà vẫn ngời sáng như những ngôi sao. Chiến công thầm lặng của họ bất tử với năm tháng và lòng người. Tổ quốc và nhân dân sẽ ko bao giờ quên những nữ anh hùng Đồng Lộc, những nữ anh hùng trên con đường chiến lược Trường Sơn.
Tương tự, Phương Định cô gái Hà Nội xinh đẹp, dũng cảm trong lửa đạn giàu tình yêu thương đồng đội cũng thích làm duyên như cô thôn nữ ngày xưa soi mình xuống giếng làng vừa mỉm cười vừa vuốt tóc. Phương Định tiêu biểu cho thế hệ trẻ tràn đầy lòng nhiệt huyết sẵn sàng hi sinh cho quốc gia cho dân tộc:
“Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước
Mà lòng phơi phới dậy tương lai”
9. Phân tích nhân vật Phương Định ngắn nhất
“Những ngôi sao xa xôi” – một câu chuyện cảm động thời chiến. Lê Minh Khuê đã tài tình khắc họa những bức chân dung những cô thanh niên xung phong xinh đẹp, gan dạ và nhiệt huyết. Câu chuyện của họ là minh chứng cho một thời kì máu lửa của lịch sử vàng son nước nhà. Vượt bậc trong truyện là hình ảnh Phương Định, cô gái người Hà Nội trẻ tuổi, gan dạ.
Truyện mở ra với sườn cảnh và công việc phá bom của Phương Định ở một cao điểm trên phố mòn Trường Sơn đã được nhà văn tái tạo một cách trung thực và sinh động qua đoạn trích trên. Nhân vật Phương Định trong đoạn trích đã để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng người đọc bởi lòng quả cảm, ko sợ hi sinh mất mát, một lòng một dạ vì tổ quốc quyết tử.
Phương Định là nhân vật chính trong truyện, giữ nhiệm vụ trong tổ trinh sát mặt đường. Cô cùng Thao, Nho, trên cao điểm, giữa một vùng trọng tâm ở tuyến đường Trường Sơn. Công việc của họ tuy vất vả và nguy hiểm nhưng những cô vẫn mang những giây phút hồn nhiên, thơ mộng của tuổi xanh. Hoàn cảnh sống và công việc khó khăn, gian khổ nhưng Phương Định ko ngại dòng khó đấy, tâm hồn cô vẫn thơ mộng với ý thức rắn rỏi, gan thép.
Phương Định là một cô gái Hà Nội vào chiến trường. Mang nét đẹp của người Hà Nội, Phương Định gây ấn tượng bởi vẻ ngoài trẻ trung, sức sống, mang chút gì đó sâu sắc, tinh tế của người Hà Nội. Cô mang “hai bím tóc dày, tương đối mềm, một dòng cổ cao, tự hào như đài hoa loa kèn”. Đặc thù, cô mang đôi mắt với ánh dòng nhìn sao mà xa xăm. Chẳng phải ngẫu nhiên mà những anh pháo thủ và tài xế lại hay hỏi thăm cô, hay “viết những thư dài gửi đường dây”, “mặc dù mang thể chào nhau hằng ngày”. Phương Định cảm nhận được điều đó, cô cảm thấy vui và tự hào nhưng chưa dành tình cảm cho một người nào. Cô chỉ thích ngắm mình trong gương và làm điệu hoặc mang vẻ kiêu kì một cách đáng yêu lúc thấy những đồng đội của mình xúc tiếp với một anh lính nói giỏi nào đó. Phương Định mang vẻ ngoài đậm chất của cô gái Hà Nội đằm thắm, tinh tế.
Vào chiến trường lúc còn là một cô gái trên giảng đường, Phương Định mang tâm hồn ưu tư, hồn nhiên, đa cảm và lãng mạn. Cô mê hát. Sống trong hoàn cảnh khốc liệt của bom đạn trên chiến trường Trường Sơn, lúc nào cũng kề cận với dòng chết, cô vẫn ko bỏ đi thị hiếu của mình. “Thường cứ thuộc một điệu nhạc nào đó rồi bịa ra lời mà hát. Lời tôi bịa lộn xộn mà ngớ ngẩn tới tôi cũng phải ngạc nhiên, thỉnh thoảng bò ra mà cười một mình “Tuy vậy, chị Thao vẫn say mê chép những lời bài hát mà Định bịa ra”. Cô hát trong những khoảnh khắc “yên lặng” lúc phi cơ trinh sát rè rè trên đầu, lúc cơn bão lửa sắp chụp xuống cao điểm. Tiếng hát của cô là tiếng hát của tuổi xanh, của sự gan dạ, của nhiệt huyết và của tình yêu tổ quốc.
Tâm hồn lãng mạn đấy được hiện lên lúc Phương Định nhớ lại những kỉ niệm của tuổi thiếu nữ vô tư giữa gia đình và thành xã Hà Nội thân yêu. Lúc gặp trận mưa đá, cô nhớ lại những thời con trẻ, hồn nhiên vô tư, nhớ lại căn nhà trên xã Hà Nội. “Tôi bỗng thẫn thờ, tiếc ko nói nổi…Tôi nhớ một dòng gì đấy, hình như mẹ tôi, dòng cửa sổ hoặc những ngôi sao to trên bầu trời thành xã”. Tất cả mọi kỉ niệm đẹp nhất ở thành xã Hà Nội, về mẹ, về tuổi thiếu nữ trong sáng, vô tư như ùa về, xoáy mạnh trong lòng cô gái. Chính những kỉ niệm đó đã làm dịu mát tâm hồn cô trong hoàn cảnh khốc liệt của chiến tranh.
Ko chỉ mang tâm hồn lãng mạn mà Phương Định còn vượt bậc vẻ đẹp dũng cảm của cô thanh niên xung phong. Sau những đợt thả bom của giặc, Định cùng đồng đội chạy lên cao điểm để làm nhiệm vụ, nơi vẫn còn mang những quả bom chưa nổ. Ko gian lúc đó vắng lặng tới phát sợ nhưng cô ko hề sợ hãi. Cô mang cảm giác như những đội viên đang dõi theo mình, vì vậy mà cô cảm thấy an tâm hơn. Cô quyết định ko đi khom, bởi một lý do rất đơn thuần “Những anh đấy ko thích dòng kiểu đi khom lúc mang thể cứ đường hoàng mà bước tới”. Lúc chạm tới quả bom, cô cảm giác được dòng gì đó lướt qua, một ý nghĩ về dòng chết mơ hồ. “Nhưng một dòng chết rất mờ nhạt, ko cụ thể”. Đó chỉ là một ý nghĩ thoáng qua. Còn điều mà cô quan tâm lúc này là “liệu mìn mang nổ ko, bom mang nổ ko? Ko thì làm cách nào để châm mìn lần thứ hai?”. Trong suy nghĩ của Định, cô luôn nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ thật tốt dù mang phải hi sinh. Vượt qua sợ hãi, vượt qua hoàn cảnh, Phương Định luôn hoàn thành mọi nhiệm vụ một cách đầy gan dạ.
Gan dạ, dũng cảm và luôn yêu thương, chăm sóc đồng đội. Phương Định thực sự là người con gái thông minh, nhiệt huyết và giàu tình yêu thương. Phương Định là minh chứng cho vẻ đẹp thanh niên thời bấy giờ: mang những xúc cảm riêng tư đựng gọn để hoà thành nhiệt huyết tuổi xanh gan dạ đương đầu vì tổ quốc, vì dân tộc, vì hoà bình.
10. Phân tích nhân vật Phương Định trong một lần phá bom
Lê Minh Khuê là một cây bút nữ chuyên viết truyện ngắn. Ngòi bút của bà luôn hướng về trận chiến đấu của tuổi xanh trên tuyến đường Trường Sơn máu lửa. Truyện ngắn "Những ngôi sao xa xôi" là một trong số những tác phẩm đầu tay của bà, được viết vào năm 1971, lúc cuộc kháng chiến chống Mĩ của dân tộc đang diễn ra khốc liệt. Phương Định - nhân vật chính của truyện là một cô gái thanh niên xung phong với nhiều phẩm chất cao đẹp như dũng cảm, bản lĩnh,... Điều này được thể hiện rõ nét trong một lần cô phá bom.
Trong lúc đơn vị “ thường ra đường vào lúc mặt trời lặn và làm việc mang lúc Một suốt đêm ”thì Phương Định và tổ trinh sát mặt đường phải chạy trên cao điểm cả ban ngày, dưới mang dòng nóng trên 30 độ”. Nơi đây lại còn ẩn giấu những quả bom chưa nổ, tính mệnh cô luôn bị đe dọa. Vậy mà Phương Định vẫn mặc nhiên, thậm chí cô ko chịu đi viện để chữa vết thương trên đùi chưa lành mồm . Điều đó cho thấy ý thức trách nhiệm cao với công việc, ý thức yêu nước, đầy quả cảm của cô gái thanh niên xung phong.
Đặc thù, nhà văn tập trung khắc họa nhân vật Phương Định trong một lần phá bom trên cao điểm ở Trường Sơn. Đây là một trong những đoạn văn xuất sắc nhất của truyện ngắn “ Những ngôi sao xa xôi ” . Ngòi bút miêu tả của nhà văn cụ thể, tinh tế tới từng cảm giác, ý nghĩ dù chỉ thoáng qua của nhân vật. Sau những đợt thả bom của giặc, Phương Định cùng đồng đội chạy lên cao điểm để làm nhiệm vụ . Ko gian lúc đó vắng lặng tới phát sợ. Nhưng cô ko hề sợ hãi. Cô mang cảm giác như những đội viên đang dõi theo mình. Cô quyết định ko đi khom, bởi Những anh đấy ko thích dòng kiểu đi khom lúc mang thể cử đường hoàng mà bước tới. Cảm giác đấy vừa thể hiện lòng tự trọng, vừa là ý chí mạnh mẽ giúp cô dũng cảm vượt qua mọi nghiêm trọng. Phương Định “sử dụng xẻng nhỏ đào đất dưới quả bom ”. Lưỡi xẻng thinh thoảng lại chạm vào quả bom“ Một tiếng động sắc tới ghê người cứa vào da thịt ... Tôi rùng mình và bỗng thấy vì sao mình làm quá chậm. Nhanh lên một tí. Vỏ quả bom nóng. Một tín hiệu chẳng lành".
Cách miêu tả của tác giả thật tài tình , làm cho người đọc cũng mang thể cảm thấy rùng mình như Phương Định , càng thấy rõ hơn sự tĩnh tâm, gan dạ của cô. Những lúc đối mặt với quả bom sắt lạnh lùng, cô cũng mang nghĩ tới dòng chết nhưng một dòng chết rất mờ nhạt, ko cụ thể ”. Đó chỉ là một ý nghĩ thoáng qua . Còn điều mà cô quan tâm lúc này là “liệu mìn mang nổ ko , bom mang nổ ko ? Ko thì làm cách nào để châm mìn lần thứ hai ? Tương tự , trong suy nghĩ của Phương Định , cô luôn nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ thật tốt dù mang phải hi sinh . Cô quyết phá hết những quả bom chưa nổ để đoàn xe tiến về phương nam thuận lợi , an toàn.
Và chính nhờ sự gan góc, dũng cảm và ý thức trách nhiệm cao đã giúp cô hoàn thành tốt công việc của mình. Người đọc yêu mến , trân trọng và kính phục Phương Định cũng như muôn vàn cô gái khác trên tuyến đường Trường Sơn huyền thoại, đang hàng giờ dệt nên những kì tích cho Tổ quốc thân yêu.
Tóm lại, truyện "Những ngôi sao xa xôi" của tác giả Lê Minh Khuê đã làm sống lại trong mọi người hình ảnh tuyệt đẹp của những cô gái thanh niên xung phong thời kháng chiến chống Mĩ với tâm hồn trong sáng, mộng mơ, ý thức dũng cảm. Phương Định tuy chỉ là một ngôi sao nhỏ nhưng sẽ luôn tỏa sáng lóng lánh trên bầu trời Việt Nam. Tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kì kháng Mĩ cứu nước.
11. Cảm nhận nhân vật Phương Định
Phương Định để lại trong lòng độc giả niềm yêu mến, cảm phục đối với thế hệ trẻ Việt Nam trong những tháng ngày bom rơi đạn nổ đấy. Và hơn thế, điều đó trở thành động lực để thế hệ trẻ Việt Nam hôm nay viết tiếp nét son trong trang sử của thời đại mình.
Lê Minh Khuê là nhà văn thuộc thế hệ những tác giả khởi đầu sáng tác trong thời kì kháng chiến chống Mĩ. Với tài năng và sự tìm tòi, khám phá của mình, bà sớm gặt hái được nhiều thành công về mảng đề tài là cuộc sống đương đầu của những thanh niên xung phong và lính trên tuyến đường Trường Sơn. “Những ngôi sao xa xôi” là một trong những truyện ngắn tiêu biểu của Lê Minh Khuê. Nhân vật chính trong tác phẩm - Phương Định - là nhân vật giành được nhiều sự yêu mến, cảm phục của người đọc bởi vẻ đẹp ngoại hình, tâm hồn và sự dũng cảm, ngoan cường, tĩnh tâm ung dung trước nghiêm trọng.
Phương Định gây thiện cảm trước tiên cho người đọc bởi vẻ trẻ trung, xinh đẹp của một cô gái mới to. Cô là người nhạy cảm và luôn quan tâm tới hình thức của mình. Cô tự giám định: “Tôi là con gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá. Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một dòng cổ cao, tự hào như đài hoa loa kèn. Con mắt tôi thì những tài xế bảo: Cô mang dòng nhìn sao mà xa xăm”, vẻ đẹp đấy của cô đã quyến rũ bao chàng trai: "những anh pháo thủ và tài xế hay hỏi thăm tôi”. Điều đó làm Phương Định tự hào nhưng điều đặc trưng là cô chưa dành riêng tình cảm cho người nào.
Nhân vật chính của tác phẩm còn làm người đọc khâm phục bởi sự dũng cảm ngoan cường, tĩnh tâm ung dung vượt lên khó khăn nguy hiểm.
Phương Định cùng những người bạn của mình sống và đương đầu trên một cao điểm, giữa một vùng trọng tâm trên tuyến đường Trường Sơn. Chị phải chạy trên cao điểm đánh phá của phi cơ địch. Sau mỗi trận bom, chị cùng đồng đội phải lao ra trọng tâm, đo và ước tính khối lượng đất đá bị bom địch đào xới, đếm những quả bom chưa nổ và sử dụng những khối thuốc nổ đặt vào cạnh nó để phá. Đó là công việc mạo hiểm với dòng chết luôn sắp kề tạo sức ép làm thần kinh vô cùng căng thẳng. Thực hiện công việc đó, Phương Định và đồng đội phải rất tĩnh tâm và họ đã thực sự tĩnh tâm, ung dung một cách lạ thường. Thậm chí, với họ, công việc đấy đã trở thành thường ngày: "Công việc của chúng tôi là ngồi đây. Lúc mang bom nổ thì chạy lên, đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và lúc cần thì phá bom”.
Mặc dù đã quen với công việc nguy hiểm này, thậm chí một ngày mang thế phải phá tới năm quả bom nhưng mỗi lần vẫn là một thử thách tột độ với thần kinh của Phương Định. Từ sườn cảnh và ko khí chứa đầy càng thẳng tới cảm giác là những anh cao xạ ở trên kia cũng đang theo dõi từng động tác cử chỉ của mình để lòng dũng cảm ở cô như được kích thích bởi sự tự trọng: “Tôi tới sắp quả bom... tử tế mà bước tới” ở bên quả bom kề sát với dòng chết yên lim và bất thần, từng cảm giác của con người như cũng trở nên sắc nhọn hơn: “Thỉnh thoảng lưỡi xẻng chạm vào quả bom. Một tiếng động sắc tới gai người cứa vào da thịt tôi. Vỏ quả bom nóng. Một tín hiệu chẳng lành”.
Đặc thù, Phương Định càng làm người đọc yêu mến, trân trọng hơn bởi tâm hồn trong sáng, tinh tế. Chị rất giàu tình cảm với đồng chí, đồng đội, quê hương và vô cùng lạc quan yêu đời.
Giống như hai người đồng đội trong tổ trinh sát, Phương Định yêu mến những người đồng đội trong tổ và cả đơn vị của mình. Đặc thù, cô yêu mến và cảm phục tất cả những người đội viên mà hằng đêm cô gặp trên trọng tâm của những con đường vào mặt trận. Phương Định đã lo lắng, sốt ruột lúc đồng đội lên cao điểm chưa về. Chị yêu thương và gắn bó với bạn bè nên mang những nhận xét tốt đẹp đầy thiện cảm về Nho, phát hiện ra vẻ đep dễ thương ”nhẹ, mát như một que kem trắng” của bạn. Chị còn hiều và đồng cảm sâu sắc với những thị hiếu và tâm trạng của chị Thao.
Phương Định cũng là người con gái mang một thời học trò hồn nhiên, vô tư bên người mẹ thân yêu trong một căn buồng nhỏ nằm trên một đường xã yên tĩnh hồi Hà Nội còn thanh bình trước chiến tranh. Những kỉ niệm đấy luôn sống lại trong cô giữa chiến trường dữ dội. Nó là niềm thèm khát làm dịu mát tâm hồn trong hoàn cảnh căng thẳng, khốc liệt của chiến trường. Vào chiến trường đã ba năm, làm quen với những thử thách nghiêm trọng, giáp mặt hàng ngày với dòng chết nhưng ở Phương Định ko mất đi sự hồn nhiên trong sáng và cả những mong ước về tương lai: "Tôi mê hát”, “thích nhiều bài".
Phương Định là cô thanh niên xung phong trên tuyến đường mạch máu Trường Sơn những ngày kháng chiến chống Mĩ. Chị tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam trong những năm tháng hào hùng đấy. Họ là những người ko tiếc tuổi thanh xuân, hiến dâng trọn vẹn cho Tổ quốc những gì quý giá nhất:
“Xẻ dọc Trường Sơn đi đánh Mĩ
Mà lòng phơi phới dậy tương lai”
Trong "Những ngôi sao xa xôi", Lê Minh Khuê đã miêu tả thực thực và sinh động tâm lí nhân vật. Tác phẩm được kể từ thứ bực nhất tạo thuận lợi cho tác giả miêu tả toàn cầu nội tâm qua việc để nhân vật tự sự về mình.
Nhân vật Phương Định trong "Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê mang những đặc điểm tốt đẹp tiêu biểu cho tâm hồn những chàng trai, cô gái thanh niên xung phong lên đường chống Mĩ trong những năm tháng vất vả mà hào hùng của dân tộc. Phương Định để lại trong lòng độc giả niềm yêu mến, cảm phục đốì với thế hệ trẻ Việt Nam trong những tháng ngày bom rơi đạn nổ đấy. Và hơn thế, điều đó trở thành động lực để thế hệ trẻ Việt Nam hôm nay viết tiếp nét son trong trang sử của thời đại mình.
Mời những bạn tham khảo thêm những thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Văn học - Tài liệu của HoaTieu.vn.
