Cách gõ VNI là gì, hướng dẫn học kiểu gõ VNI để đánh tiếng Việt mang dấu bằng bàn phím máy tính, điện thoại và những thiết bị điện tử. Đây là quy tắc phổ biến thứ hai chỉ sau Telex, vốn được người miền Nam và cùng đồng Hải Ngoại ưa thích. Cách đánh VNI thuận tiện cho người soạn văn bản mang lộn lạo tiếng Việt và tiếng Anh. Dan lập trình cũng yêu thích kiểu gõ này hơn vì code ko sợ bị lỗi. Nên nhớ, kiểu gõ VNI nhanh hơn VIQR, nhưng chậm hơn Telex. Với việc thiết bị di động màn hình cảm ứng dần phổ biến thì cách đánh VNI trở nên yếu thế.
Quy ước bỏ dấu theo kiểu VNI
| Những chữ dòng đặc trưng trong kiểu gõ VNI | |||
| Chữ dòng đặc trưng | Cách viết | Ví dụ | Kết quả |
| ă | a8 | tra8ng | trăng |
| â | a6 | ca6n | cân |
| đ | d9 | d9a6u | đâu |
| ê | e6 | d9e6m | đêm |
| ô | o6 | nho6 | nhô |
| ơ | o7 | mo7 | mơ |
| ư | u7 | tu7 | tư |
| Quy tắc bỏ dấu theo kiểu gõ VNI | |||
| v | Cách viết | Ví dụ | Kết quả |
| dấu huyền | 2 cuối từ | huye6n2 | huyền |
| dấu sắc | 1 cuối từ | sa8c1 | sắc |
| dấu hỏi | 3 cuối từ | hoi3 | hỏi |
| dấu ngã | 4 cuối từ | nga4 | ngã |
| dấu nặng | 5 cuối từ | na8ng5 | nặng |
| xóa dấu | 0 cuối từ | xoa10 | xoa |
Cách gõ VNI để đánh tiếng Việt mang dấu
VNI là quy tắc nhập tiếng Việt mang dấu từ bàn phím quốc tế tiêu dùng số (0-9) sau chữ dòng để bỏ dấu, mũ. Kiểu gõ và Bộ chữ VNI do kỹ sư Hồ Thành Việt thông minh ra vào năm 1987. Ông cũng là người trước nhất phát triển những bảng mã (font) chữ Việt tiêu dùng cho máy điện toán, lúc đó là hệ quản lý MS-DOS.
Gã khổng lồ kỹ thuật Mỹ Microsoft đã đưa cách bỏ dấu VNI vào hệ quản lý máy tính Windows 95 trong những năm thập niên 90. Hiện tại, những phần mềm gõ tiếng Việt nổi tiếng như Unikey, GoTiengViet, LabanKey… đều tương trợ cách gõ VNI.
Ưu điểm của kiểu gõ VNI:
– Thông dụng, dễ nhớ nhờ những con số, tránh nhầm lẫn giữa những dấu.
– Kiểu gõ VNI mang thể sử dụng trên bất kỳ phần mềm nào.
– Cách đánh VNI cho phép gõ kết hợp nhiều tiếng nói, đặc trưng văn bản mang cả tiếng Anh và tiếng Việt mà ko bị lỗi hay nhầm lẫn.
Nhược điểm của cách gõ VNI:
– Cách gõ VNI sử dụng phím số ở cách xa nhau nên khá khó ấn. Ví dụ “a + 8” = “ă” ở cách xa nhau.
– Nếu đánh tiếng Việt theo kiểu gõ VNI thì tay phải di chuyển nhiều, thao tác sẽ chậm.
– Ko thích hợp với những thiết bị màn hình nhỏ như smartphone.
Một số nhược điểm khác của kiểu gõ VNI:
– Mẫu tự “đ”: phải gõ d9, Hai phím “d” và “9” ở xa nhau. (Telex và VIQR: dd → đ , tiêu dùng phím lặp nên nhanh hơn vì ko phải di chuyển ngón tay).
– Mẫu tự “ă”: phải gõ a8, Hai phím “a” và “8” ở xa nhau.
– Do VNI ko tiêu dùng cách gõ lặp ký tự để tạo ra dấu nên phải thường xuyên di chuyển ngón tay lúc gõ dấu khá vất vả.
Làm sao để khởi đầu gõ kiểu VNI
Để gõ tiếng Việt theo kiểu VNI, người tiêu dùng phải tùy chọn bảng mã đi kèm đúng với font chữ thích hợp. Sở hữu tương tự thì dấu tiếng Việt sẽ ko bị lỗi chính tả lúc đánh VNI.
- Bảng mã Unicode chứa những font chữ thông dụng như: Time News Roman, Tahoma, Arial, Courier…
- Bảng mã VNI Windows gồm những font chữ thông dụng là chữ VNI đứng đầu như: VNI-Times…
- Bảng mã TCVN3 (tiêu chuẩn Việt Nam 3): chứa những font chữ mang ký tự .vn đứng đầu như: Vntime, VnTimeH…
- Chọn font chữ khởi đầu bằng VNI, nếu chưa mang thì phải tải về và cài đặt trên máy.
Nguyên tắc chung về gõ tiếng Việt
Nguyên tắc chung về gõ tiếng Việt để những chữ dòng mang dấu, chúng ta phải gõ chữ dòng chính trước, tiếp sau là gõ những dấu thanh (sắc, huyền…), dấu mũ (â, ô), dấu móc (ơ, ư).
Những kiểu gõ tiếng Việt khác nhau (VNI, Telex…) sẽ quy định những phím bấm khác nhau cho quy tắc đặt dấu thanh, dấu mũ, dấu móc. Nhìn chung, mang thể gõ phím dấu ngay sau chữ dòng gốc, nhưng sẽ dẫn tới tình trạng bỏ dấu ko nhất quán theo đúng nguyên tắc. Ví dụ mang thể viết: “Tòan tóan”, nhưng nên gõ dấu ở cuối từ “toàn toán”. Những phần mềm như Unikey sẽ tự động bỏ dấu đúng nhất và nhìn đẹp nhất.
Trạng thái chữ hoa, thường phụ thuộc vào trạng thái của những phím SHIFT và CAPS LOCK. Với những bảng mã Một byte (TCVN 3, BK HCM1, VISCII, VPS), bạn phải tiêu dùng font chữ hoa mới mang được chữ hoa mang dấu. Với font chữ thường, bạn chỉ mang thể gõ được những chữ hoa ko đấu: Â, Ă, Ê, Ô, Ơ, Ư, Đ.
Cách gõ tiếng Việt kiểu VNI
| Dấu – chữ | Gõ phím | Ví dụ |
| sắc | 1 | ha1 > há |
| huyền | 2 | he2 > hè |
| hỏi | 3 | ha3 > hả |
| ngã | 4 | nga4 > ngã |
| nặng | 5 | ha5 > hạ |
| â | a6 | a6m > âm |
| ê | e6 | e6m > êm |
| ô | o6 | o6n > ôn |
| ư | u7 | tu7 > tư |
| ơ | o7 | pho7 > phơ |
| ă | a8 | a8n > ăn |
| đ | d9 | d9i > đi |
| xóa dấu | 0 | e11 > e1 |
| tắt dấu | gõ lặp | a1 > a1 |
So sánh cách gõ VNI với những kiểu gõ tiếng Việt khác
| Dấu với nguyên âm | Telex | VNI | VNI Encoding | VIQR |
| ă | aw | a8 | aê | a( |
| â | aa | a6 | aâ | a^ |
| đ | dd | d9 | ñ | dd |
| ê | ee | e6 | eâ | e^ |
| ô | oo | o6 | oâ | o^ |
| ơ | ow | o7 | ô | o+ |
| ư | uw | u7 | ö | u+ |
| sắc | s | 1 | saéc | ‘ |
| huyền | f | 2 | huyeàn | ` |
| hỏi | r | 3 | hoûi | ? |
| ngã | x | 4 | ngaõ | ~ |
| nặng | j | 5 | naëng | . |
| Xóa dấu: | z | 0 | – | |
| Ví dụ: Tiếng Việt |
Vis duj: Tieesng Vieejt |
Vi1 du5: Tie61ng Vie65t |
Ví duï: Tieáng Vieät |
Vi’ du.: Tie^’ng Vie^.t |
Tác giả kiểu gõ VNI
Hồ Thành Việt sinh ngày 20 tháng 7 năm 1955 tại Nha Trang, mất ngày 28 tháng 8 năm 2003. Ông còn mang tên tiếng Anh là John Ho, một kỹ sư điện toán người Mỹ gốc Việt. Hồ Thành Việt thành lập tổ chức VNI, viết tắt của Vietnam International, đồng thời là người phát minh ra cách bỏ dấu VNI trên máy tính PC. Năm 1986, ông ra mắt bộ chữ VNI gồm font chữ theo bảng mã VNI và cách đánh máy theo chuẩn VNI. Hồ Thành Việt còn được nhiều người coi là “cha đẻ” đưa chữ Việt vào máy điện toán.
Hồ Thành Việt trước năm 1975 là sĩ quan Tiểu đoàn 7 Thủy Quân Lục Chiến, thuộc quân lực Việt Nam Cùng Hòa. Sau biến cố 1975, ông sang Mỹ định cư còn gia đình ở lại Việt Nam. Năm 1984, Hồ Thành Việt tốt nghiệp khoa kỹ sư điện, Đại học California State, Fullerton.
Quy tắc gõ tiếng Việt kiểu VNI được dân code, người miền Nam và Hải Ngoại ưa thích. Cách gõ tiêu dùng những số đếm từ 0 – 9 để đặt dấu thanh, dấu mũ, dấu móc. Cách đánh VNI thuận tiện nếu gõ nhiều tiếng nói khác nhau, ít lỗi lúc code. Nhưng VNI lại ko tương trợ tốt cho thiết bị di động màn hình nhỏ.
