Nhắc tới việc chăm sóc cây trồng thì trước lúc nói về phân bón, cần nói về đất. Vì đất là nền để cây mọc, là nguồn sản xuất chất dinh dưỡng nuôi cây.
Đất còn là “một vật thể sống”, là môi trường thuận lợi cho những sinh vật và vi sinh vật sinh sôi, nảy nở. Trong quá trình sống, chúng tạo mùn cho đất. Hiểu biết về đất thì bón phân sẽ hợp lý, từ đó giúp cây trồng đạt năng suất cao hơn.
1. Tính chất của đất.
- Đất được cấu thành từ: Chất rắn (Khoáng vật và mùn), nước và ko khí
- Đất tốt là đất mang tỷ lệ : 40% chất rắn, 30% nước và 30% ko khí
- Đất tốt là đất mang khả năng giữ nước cao và hút nước nhanh, mang khả năng giữ chất dinh dưỡng cao, pH trung tính 5,5 tới 7,5
Sức khỏe và độ phì nhiêu của đất phụ thuộc vào hoạt động của Vi Sinh Vật (VSV) trong đất. Những quá trình phân huỷ và khoáng hoá của VSV đất làm cho Đất Sống, tạo điều kiện cho đất mang đủ chất dinh dưỡng sản xuất cho cây.
2. Chức năng của đất đối với cây trồng.
Chức năng của đất là làm nền cho cây mọc. Chúng giữ gìn, sản xuất chất dinh dưỡng cần thiết, nước và ko khí cho cây, tạo điều kiện thuận lợi cho cây sinh trưởng và phát triển.
Đất tốt sẽ thực hiện được cả ba chức năng trên. Đất tốt mang kết cấu tốt, mang độ ẩm tối ưu, giàu chất dinh dưỡng và hoạt động sinh vật học cao.
3. Những tầng đất.
Mang Hai tầng đất tổng quát :
Đất mặt: Là tầng đất trên cùng, ở đó phần to những loại rễ cây, vi sinh vật và những loại hình sự sống động vật khác trú ngụ. Đất mặt chứa mùn, là lớp đất mang năng suất cao. Trồng trọt hoàn toàn phụ thuộc vào đất mặt. Ko mang đất mặt, cây sẽ ko mọc được.
Đất mẫu: Là tầng này nằm sâu hơn và thông thường dày đặc và chặt hơn cũng như ít những chất hữu cơ hơn.
4. Thành phần của đất.
a. phần rắn: Gồm thành phần vô sinh và hữu cơ
– Chất vô sinh : chiếm từ 92-98% khối lượng phần rắn, trong đó mang chứa những chất dinh dưỡng như nitơ, oxi, photpho,kali….
– Chất hữu cơ : gồm mang những sinh vật sống trong đất và xác động vật,thực vật, vi sinh vật đã chết. Dưới tác động của vi sinh vật,xác động,thực vật bị phân hủy thành những chất hữu cơ đơn thuần và chất khoáng. Những sản phẩm phân hủy này là thức ăn cho cây trồng và vật liệu để tổng hợp thành chất mùn. Mùn chính là chất làm cho đất mang những tính chất tốt, đất nhiều mùn là đất tốt
Chỉ chiếm 5-10% trong đất, nhưng chất hữu cơ lại đóng vai trò rất quan yếu và cần thiết. Nó kết hợp những hạt đất lại với nhau thành những hạt xốp mang lỗ nhỏ tạo điều kiện cho ko khí và nước mang thể thấm vào đất. Giữ ẩm tốt (độ ẩm lên tới 90%) và mang thể thu nhận và lưu trữ dưỡng chất. Quan yếu nhất, nó chính là một loại thức ăn dành cho những vi sinh vật và những sinh vật khác trong đất.
b. phần khí:
Một loại đất tốt chứa khoảng 25-30% ko khí. Sâu bọ, ấu trùng và sinh vật học đất cần nhiều ko khí để sống. Ko khí trong đất cũng là nguồn ni tơ khí quyển quan yếu cho cây trồng.
c. nước:
mang tác dụng hòa tan những chất dinh dưỡng, Đất tốt để trồng thường chứa 25-30% nước
d. sinh vật học đất
– Những vi sinh vật đất bao gồm vi khuẩn và nấm, động vật nguyên sinh và giun, ve, bọ và những sinh vật nhỏ khác mang trong loại đất tốt.
– Những vi sinh vật này rất cần thiết cho sự sinh trưởng của cây. Chúng giúp chuyển hóa những chất hữu cơ và khoáng vật đất thành những loại vitamin, hoóc môn, hợp chất kháng bênh và dưỡng chất cần cho sự phát triển của cây.
5. Ưu,nhược điểm và cách cải tạo một số loại đất.
a. đất cát:
Thô, hạt cát rời rạc, sờ cảm thấy mang sạn, ko nhớt nhầy. 80-100% cát, 0-10% mùn, 0-10% sét với những hạt cát kích thước từ mịn (0,05mm) tới thô (2mm)
Ưu điểm:
- Thoát nước dễ,thấm nước nhanh.
- Đất thoáng khí,vi sinh vật háo khí hoạt động mạnh
Thiếu sót:
– Lúc khô thì rời rạc, lúc ướt thì đất dính bí chặt
– Giữ nước, giữ phân kém, dễ bị khô hạn
– Vi sinh vật khó phát triển, cỏ mọc nhanh
– Nghèo chất mùn do chất hữu cơ bị phân giải nhanh
Cải Tạo:
- Bón phân chia làm nhiều lần, vùi sâu tránh thất thoát phân
- Cày sâu lật sét,bón bùn ao, tưới nước phù sa, bón phân hữu cơ để tăng lượng sét
Những loại cây mang thể trồng:
- Những loại cây mang củ:khoai mỳ ,khoai lang,lạc,khoai tây,….
- Những cây ăn quả :dừa ,cam chanh,…
b. Đất sét:
Dính và dẻo lúc ướt, lúc khô thành cục rất cứng. 0-45% cát, 0-45% mùn, 50-100% sét, với những hạt sét mịn kích thước < 0,002mm và hạt mùn kích thước 0.002-0.05mm
Ưu điểm:
- Giữ nước nhiều, nhiệt độ thay đổi chậm hơn nhiệt độ ko khí.
- Mùn nhiều hơn cát
- Ổn định nhiệt độ hơn cát
- Chứa nhiều keo nên dinh dưỡng thu nhận to,giữ nước,giữ phân tốt
- Chất hữu cơ phân giải chậm nên tích lũy nhiều hơn đất cát.
- Mùn và đất thường kết hợp với nhau tạo nên một phức hợp vững bền
Nhược điểm
- Hạt nhỏ nên rất khó thấm nước, cây trồng dễ bị úng
- Ko khí khó lưu thông
- Làm đất tốn công
- Lúc bị hạn đất nứt nẻ làm đứt rễ cây trong đất
Cải tạo:
- Bón phân hữu cơ và vôi, phân xanh, phân chuồng,…
- Đất quá sét mang thể bón cát hay tưới nước phù sa thô
- Ko thích hợp trồng cây lấy củ
c. Đất thịt:
Mang tính chất trung gian giữa đất cát và đất sét. Nếu là đất thịt nhẹ thì ngã về phía đất cát, nếu là đất thịt nặng thì ngã về phía đất sét. Nông dân thích chọn đất thịt nhẹ và trung bình vì chế độ nước và lúc phối hợp điều hòa thuận lợi cho quá trình sinh vật và hóa học phát triển trong đất
- Thành phần: 25-50% cát, 30-50% mùn, 10-30% sét
- Tính chất: mang tính chất trung gian giữa đất cát và đất sét.
- Đất thịt nhẹ và đất thịt trung bình mang chế độ thấm nước, nhiệt độ, ko khí điều hoà thuận lợi cho những quá trình lý hoá xảy ra trong đất. Tiện lợi cày bừa làm đất.
- Thích hợp cho phần lớn những loại cây trồng.
- San sớt:
Từ khóa: Cải tạo đất, nông nghiệp hữu cơ
Recommended For You
